05 January 2019

Trust ဟူေသာ ယုံၾကည္မူက အရာရာကို ၿပီးေၿမာက္္ေစပါသလား



ၿမန္မာနိင္ငံေရး အကူးအေၿပာင္း အႀကိဳကာလ (၂၀၀၈-၂၀၀၉) ခန္႔မွစ၍ အေနာက္နိင္ငံမ်ားမွ တင္သြင္း လာေသာ (ဒီမိုကေရစီ လူ႕အခြင္အေရး)၊ (ကြဲျပားျခားနားခြင့္ရွိျခင္း - Agree To Disagree) (Trust ပာူေသာ ယုံၾကည္မူ တည္ေဆာက္ျခင္း) စေသာ အသုံးအႏႈန္းမ်ား လူတိုင္း၏ ပါးစပ္ဖ်ားတြင္ ေရပန္းစားခဲ့ပါ၏။ 

အခ်ဳိ႕ကလည္း ဆရာႀကီးမ်ားပမာေျပာင္းလဲပါ "Change" ဟူသည္ကုိလည္းေျပာတတ္ ေသး၏။ မည္သုိ႔ေျပာင္းလဲ ရပါ့မလဲ? ေျပာင္းလဲရမယ့္နည္းေလးေပးပါလား? ဟုဆုိေသာအခါ မ်က္စိ ပ်က္၊ မ်က္ႏွာ ပ်က္ျဖစ္ၾကရသည္ ကုိလည္းႀကံဳဖူးခဲ့ပါသည္။
.
အသုံးအႏႈန္း အသစ္တုိ႔ကုိ ျမန္မာ အမ်ားစုအာေတြ႕ဟန္ရွိသည္။ အရင္းအျမစ္ကုိ နားလည္ရန္ မ ႀကိဳးစားၾက၊ အလ်င္ဦးသူက ဆရာႀကီးလဲလုပ္ေလ့ရွိ၏။ တစ္ကယ္ အသိတရား "အခံ" ရွိသူႏွင့္ေတြ႕ေသာအခါ ရွဴးရွဴး ရွဲရွဲျဖစ္ၾကျပန္သည္။


 ျမန္မာႏုိင္ငံ အမွန္တစ္ကယ္ မတုိးတက္ရျခင္း၏ တစ္ကယ့္အရင္းအျမစ္မွာ အသုံးအ ႏႈန္းမ်ားကုိ လွ်ာဖ်ားေပၚတြင္ အရသာေတြ႕ေလာက္ရုံျဖင့္ ေက်နပ္ေနၾကျခင္းေၾကာင့္ ဟု ေကာက္ခ်က္ေပးႏုိင္ ပါ လိမ့္မည္။ အမွန္တစ္ကယ္ အေလးအနက္ ထဲထဲဝင္ဝင္ သိခဲ့ၾကမည္ဆုိလွ်င္ တုိးတက္ရန္မခဲယဥ္းလွပါေခ်။
.
လုပ္ငန္းရွင္ ဆုိသည္မွာ
~~~~~~~~~~~~
အစုိးရမ်ားထံမွ အခြင့္အေရးရရန္ လုပ္ငန္းရွင္မ်ားသည္ အသုံးအႏႈန္းဆန္းမ်ားျဖင့္ မိမိတုိ႔ လုိရာကုိ ရေအာင္ ယူသြားတတ္ၾကသည္။ သက္ဆုိင္သူတုိ႔ အေျခခံ မရွိပါလွ်င္ မသိႏုိင္ေခ်။ အေတာ္အတန္ အေရ အတြက္ ရွိေသာ လုပ္ငန္းရွင္မ်ားႏွင္ ့ထိေတြ႕ခြင့္ရၾကေသာ အစုိးရလူတစ္ခ်ဳိ႕သည္ Terminology မ်ားကုိႏႈတ္ တိုက္ေျပာႏုိင္လာၾကၿပီး၊ သူတုိ႔ကုိယ္ သူတုိ႔သိၿပီး၊ တတ္ၿပီးဟု အထင္ရွိၾကေတာ့သည္။ ဤ အျဖစ္အပ်က္မ်ဳိး သည္ႏုိင္ငံမ်ားစြာတုိ႔၏ အစုိးရမ်ားကေရွးပဝသဏီတည္းကႀကံဳ ခဲ့ၾက၊ ျဖတ္သန္းခဲ့ၾကရၿပီး၊ ယေန႔လည္းမရုိးႏုိင္ ေအာင္ႀကံဳေန၊ ျဖတ္သန္းေနၾကတုန္းပင္။

အလြယ္ကူဆုံး ဥပမာမွာ …...
Demand မ်ားလွ်င္ေစ်းႏႈန္း တက္၍ Supply မ်ားလွ်င္ေစ်းႏႈန္းက်သည္ ဟူေသာ သေဘာတရားသည္ အေျခခံ သေဘာမွ်သာျဖစ္သည္။ ထုိသေဘာတရားကုိ ဆန္႔က်င္ေသာ အေျခအေနတစ္ခ်ဳိ႕ ရွိသည္ကုိ လက္ ေတြ႔ စီမံ ခန္႔ခဲြမႈပညာ မရွိေသာသူမ်ား မသိၾကေခ်။

လြတ္လပ္စြာ သေဘာကဲြလဲြႏုိင္သည္ ဟူေသာ Agree to disagree သည္ ဘယ္အေျခအေန၊ ဘယ္ အဆင့္ မွာျဖစ္ေလ့ရွိပါသလဲ  ? အေျခအေနတုိင္း၊ ေနရာတုိင္းမွာျဖစ္ခြင့္ မရွိေခ်။ စီမံခန္႔ခဲြမႈ အလႊာ အဆင့္ဆင့္ (Management Hierarchy) အရ … ေအာက္ေျခတြင္ရွိႏုိင္ၿပီး၊ အေပၚ အဆင့္ဆင့္တက္လာသည္ႏွင့္ အမွ်ကဲြ ျပားျခားနားမႈက်ဥ္းေျမာင္းသြားရသည့္ သေဘာရွိပါ၏။ 

ဤသေဘာကုိ မသိပဲ (ကဲြျပားျခားနားခြင့္ရွိသည္) … ဟူေသာေယဘုယ် သေဘာတရားကုိ အခ်ိန္တုိင္း၊ ေနရာတုိင္း၊ အေျခအေနတုိင္းတြင္ ကုိင္စဲြထားပါက အရာရာ ဘာမွမျဖစ္ပဲ ပ်က္စီးရုံသာရွိပါလိမ့္မည္။



ယုံၾကည္မႈ တည္ေဆာက္ပါ
~~~~~~~~~~~~~~
အေနာက္ဘက္က သူတုိ႔ျခယ္လွယ္လုိေသာႏုိင္ငံမ်ားကို Programmed Knowledge … ဟူ ေသာ ကန္႔သတ္ အသိကုိသာ မွ်ေဝေပးတတ္ပါ၏။ ဤအခ်က္ကုိ မသိေသာသူမ်ားက အဆုံးစြန္ အသိပုိင္ဆုိင္ လုိက္သည့္ပမာ မာန္တက္ၿပီး က်င့္သုံးေသာအခါ ပညာေထာက္ေခ်ာက္ Knowledge Trap ထဲသက္ဆင္း ရင္းႏုိင္ငံပ်က္ရေတာ့သည္။ တရုတ္ တုိ႔၏ Debt Trap ဟူေသာ အေၾကြးေထာင္ေခ်ာက္ထဲ က်ဆင္းသည္ ထက္ပုိဆုိး၏။ အေၾကြးက မည္မွ်တင္ရွိမည္ကုိ ႀကိဳတင္ တြက္ခ်က္၍ရသည္။ ႀကိဳးစားၿပီးျပန္ဆပ္၍လည္းရ သည္။
.
အသိႏြံနစ္ျခင္းက အမွန္ကုိ မသိျမင္ႏုိင္သမွ် ရုန္းမထြက္ႏုိင္ၾကေခ်။ တစ္ဘဝတည္း သာမက၊ ပထမ ဘဝ အသိမွား၍ ေနာင္ဘဝ မ်ားစြာသုိ႔တုိင္ေအာင္သက္ေရာက္မႈရွိသည္။


ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရး အကူးအေျပာင္း စတင္ေတာ့မည္ဟု အရိပ္အေယာင္ စတင္ခံစားႏုိင္သည့္ အခ်ိန္မွစ၍ စာေစာင္ အသီးသီး၊ ေနရာ အဖုံဖုံ၊ စာသင္ခန္း အသြယ္သြယ္တို႔၌ ကန္႔သတ္ အသိျဖင့္ေျပာၾကဆုိၾက မွ်ေဝသင္ ၾကားၾကျဖင့္ မ်ားပန္းခတ္ခဲ့ၾကသည္ကုိ မွတ္မိပါေသးသည္။
.
ဘဂၤလီကိစၥ၌ လူ႔အခြင့္အေရးျဖင့္ေအာ္ၾကသည္။ ဘယ္ဘက္ကၾကည့္ေသာ လူ႔အခြင့္အေရးလဲ ဟု ျပန္ေမး ၿဖစ္သည္။ ျမန္မာေတြကေတာ့ လူေတြ မဟုတ္ၾကဘူးလား? တိရစာၦန္ေတြလား ဟုေမးမွ အေတာ္အ တန္ အသံတိတ္သြားၾကသည္။ 


သာမန္လူတုိ႔ အသိမွားလွ်င္ မေထာင္းသာေခ်။ ဦးေဆာင္ေသာ အစုိးရမ်ားအ သိမွားခဲ့ပါက … တစ္ႏုိင္ငံလုံး ဒုကၡတြင္းထဲေရာက္ၾကရေလ့ရွိ၏။ အစုိးရ ဆုိသည္မွာ … ထုိႏုိင္ငံ၊ ထုိလူမ်ဳိး၏ အက်ဳိးစီးပြားကို ထမ္းေဆာင္ ရန္ေရြးခ်ယ္ေပးလုိက္သည့္ အဖဲြ႕ျဖစ္သည္။ လူ႔အခြင့္အေရးကုိ အျခားဘက္က အ ေလးေပးေသာ အစုိးရျဖစ္ ရန္မသင့္ၾကေခ်။

ယုံၾကည္မႈ တည္ေဆာက္ၾကရမည္ …
.... ဟူ၍ေရပန္းစားခဲ့သည္။ ယခုလည္းေရပန္းစားဆဲျဖစ္ပါ၏။ ယုံၾကည္မႈဟူေသာ စကားလုံးအတြက္ Trust ကုိ အသုံးျပဳၾက၏။
.
Trust ၏ တ၇ားကိုယ္ သေဘာတရားမွာ - တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး ယုံၾကည္ျခင္းျဖစ္သည္။ ဥပမာ - တစ္ဦးက တစ္ဦးကုိ မလိမ္ညာျခင္း၊ ဒုကၡေရာက္လွ်င္ တစ္ဦးက တစ္ဦးကုိ မထားရက္ခဲ့ျခင္းတုိ႔ႏွင့္သက္ဆုိင္၏။


Confidence ကုိလည္း ယုံၾကည္မႈဟုသာ ၿမန္မာလုိေျပာၾကသည္။ ဤယုံၾကည္မႈက တစ္မ်ဳိးျဖစ္ သည္။ ေမာင္ျဖဴ သည္ သူ႔ကုိယ္သူ ယုံၾကည္၍ စာေမးပဲြေအာင္ရမည္ ဟူေသာ ယုံၾကည္မႈမ်ဳိးျဖစ္သည္။ အရည္ အခ်င္း တစ္ရပ္အေပၚယုံၾကည္မႈဘက္ အေလးသာသည္။

Belief သည္လည္း ယုံၾကည္မႈပင္ျဖစ္ျပန္သည္။ တစ္စုံတစ္ရာအေပၚ သက္ဝင္ယုံၾကည္မႈမ်ဳိးျဖစ္ သည္။ ဥပမာ - ဗုဒၶဘာသာအေပၚ သက္ဝင္ယုံၾကည္ျခင္း၊ စားေသာက္ဆုိင္လုပ္ငန္း တည္ေထာင္လွ်င္ အ က်ဳိး အျမတ္ေကာင္းမည္ဟု လုပ္ငန္းအေပၚယုံၾကည္မႈမ်ဳိးျဖစ္သည္။

ေမာင္ျဖဴႏွင့္ေမာင္မဲ သူငယ္ခ်င္း (၂) ဦးရွိၾက၏။
လုပ္ငန္းတစ္ခု ပူးေပါင္းလုပ္ကုိင္ရန္ ဆႏၵရွိၾကသည္။ တစ္ဦးက တစ္ဦးအေပၚ မလိမ္မညာ ေအးအတူပူ အမွ် ရွိၾကမည္ဟူေသာ ယုံၾကည္မႈသည္ Trust ႏွင့္ သက္ဆုိင္သည္။ စတုိးဆုိင္ႀကီးတစ္ခုကုိ အတူ ပူးေပါင္းလုပ္ ကုိင္ၾကရာတြင္ … ေမာင္ျဖဴက ထုိလုပ္ငန္းကုိ ကၽြမ္းက်င္မႈရွိၿပီး ေအာင္ျမင္ေအာင္ေဆာင္ရြက္ႏုိင္မည္ ဟူေသာ အရည္အခ်င္းေပၚယုံၾကည္ျခင္းသည္ Confidence ျဖစ္လာသည္။ 

သူတုိ႔ (၂) ဦး လုပ္ငန္းေရြးခ်ယ္ေသာ စတုိး ဆုိင္လုပ္ငန္းသည္ ထုိအခ်ိန္ ထုိအခါႏွင့္ ကုိက္ညီ၍ ေအာင္ျမင္ ၿဖစ္ထြန္းေစမည့္ လုပ္ငန္းျဖစ္ေၾကာင္း ယုံၾကည္ ျခင္းသည္ Belief ျဖစ္သည္။
.
ထုိလုပ္ငန္းေအာင္ျမင္ရန္ Trust တစ္ခုတည္းႏွင့္ မျပည့္စုံပါ။ Confidence ေရာ၊ Belief ပါ-ပါဝင္ရပါ လိမ့္ မည္။ ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရး အကူးအေျပာင္းသည္ ဒီမုိကေရစီ တစ္ပုံစံျဖင့္ျဖစ္သင့္သည္ဟု ေရွးကလူႀကီးမ်ား၏ Belief ဟူေသာ ယုံၾကည္မႈေၾကာင့္ အေျပာင္းအလဲျပဳလုပ္ေပးျခင္းသာျဖစ္ပါ၏။


 ေနာင္ရုိးတုိက္ပဲြသည္ (၃) မ်ဳိးေသာ ယုံၾကည္ခ်က္ေၾကာင့္သာ....
ျမန္မာ့သမုိင္းတြင္ ဘုရင့္ေနာင္၏ေနာင္ရုိး တုိက္ပဲြက ႀကီးမားေသာ သမုိင္းမွတ္တမ္းျဖစ္၏။ တုိက္ပဲြမ စမီ မွာပင္ "ေအာင္ျမင္ပါၿပီ" ဟု အဘယ့္ေၾကာင့္ ဘုရင့္ေနာင္က ေၿပာႏုိင္ခဲ့ပါသနည္။?

စစ္သည္မ်ားသည္ ဘုရင့္ေနာင္အေပၚ လည္းေကာင္း၊ ဘုရင့္ေနာင္သည္ စစ္သည္မ်ား အေပၚလည္း ေကာင္း မယုံၾကည္လွ်င္ … ဤသည္က တစ္ခ်က္ (Trust)၊ အခ်ဳိ႕စစ္ပဲြမ်ားတြင္ (ငယ္သားမ်ားကုိ) ေခါင္း ေဆာင္က ထားခဲ့ျခင္း၊ ေခါင္းေဆာင္ကုိ ငယ္သားမ်ားက ထားခဲ့ျခင္းမ်ားရွိခဲ့ဖူးသည္။


ဘုရင့္ေနာင္၏ တုိက္စြမ္းရည္ကုိလည္းေကာင္း၊ စစ္သားမ်ား၏ တုိက္စြမ္းရည္ကုိလည္းေကာင္း ယုံ ၾကည္ ၿခင္း၊ အရည္အခ်င္းတစ္ရပ္အေပၚ ယုံၾကည္ျခင္း (Confidence) သည္ အေၾကာင္းတစ္ခ်က္။

ထုိတုိက္ပဲြသည္ တုိက္သင့္ေသာ တုိက္ပဲြ၊ တုိက္ရမည့္ တုိက္ပဲြဟု အေၾကာင္းရင္းအေပၚ ယုံၾကည္မႈ (Belief) သည္အေၾကာင္းတစ္ခ်က္။

ထုိအေၾကာင္းအခ်က္ (၃) မ်ဳိးေပါင္းျပည့္စုံ၍သာ မိမိထက္အင္အား (၈) ဆႀကီးေသာ ရန္သူကုိႏုိင္ ေအာင္ တုိက္ႏုိင္ျခင္းျဖစ္ပါ၏။ တစ္ဦးႏွင့္ တစ္ဦး (Trust) ဟူေသာ ယုံၾကည္မႈ တစ္ခုတည္းေပၚအေျခခံၿပီး တုိက္ မရပါေခ်။

တစ္ခ်ိန္က ရန္ကုန္ အစုိးရဟုေခၚရေအာင္ အင္းစိန္အထိ သူပုန္တုိ႔က အုပ္စီးထားခဲ့ပါ၏။ ထုိကြက္ကြက္ေလး မွျပန္လည္ တုိက္ထုတ္ႏုိင္ခဲ့ျခင္းမွာ Trust တစ္ခုတည္းေသာ ယုံၾကည္ခ်က္ျဖင့္ မရေခ်။

ယေန႔ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးၾကသည္။
Trust ဟူေသာ တစ္ဖက္ႏွင့္ တစ္ဖက္ ယုံၾကည္မႈ အျပည့္အဝ မရရွိႏုိင္ၾကေသးေခ်။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကုိ အမွန္ တစ္ကယ္ ယုံၾကည္ၾကၿပီလား ဟူေသာယုံၾကည္မႈ Belief ပုိင္းတြင္ေမးခြန္းထုတ္စရာ ရွိေနပါေသးသည္။ 

ၿငိမ္းခ်မ္းေရးသည္ အမွန္တစ္ကယ္ လုိအပ္ေသာ အရာျဖစ္ပါသည္ဟူေသာ လက္နက္ကုိင္မ်ားမွ မယုံၾကည္ေသး သမွ် ကာလပတ္လုံး အေျခအေနတစ္ခုခု၊ အဆင့္တစ္ခုခု၌ ပ်က္ျပားေဝဝါးရန္သာရွိပါသည္။

ႏုိင္ငံတစ္ခုသည္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး မရွိခဲ့လွ်င္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္ရန္ လက္လွမ္းေဝးေနပါေသးသည္။ အခ်ဳိ႕အ ပုိင္း ေဒသ တုိ႔၌ ဖံြ႕ၿဖိဳးခြင့္ ရွိပါေသာ္လည္း ညီမွ်ေသာ ဖံြ႕ၿဖိဳးတုိးတက္မႈကုိေတာ့ ရႏုိင္မည္မဟုတ္ပါ။ တစ္ႏုိင္ငံ လုံး၊ တစ္မ်ဳိးသားလုံး ညီမွ်စြာ ဖံြ႕ၿဖိဳးတုိးတက္ရန္အတြက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အမွန္လုိအပ္ပါ၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္တစ္ဖဲြ႕ ခ်င္း၊ တစ္ဦးခ်င္း အက်ဳိးစီးပြားမ်ားကုိ စြန္႔လႊတ္ၾကရပါလိမ့္မည္။

ထို႔သို႔ အက်ိဳးစိးပြားမ်ားကို စြန္႔လြတ္ၿပီး၊ၿငိမ္းခ်မ္းေရးသည္ေလွ်ာက္သင့္ေသာ လမ္းမွန္ျဖစ္သည္ဟူ ေသာ ယုံၾကည္မႈ Belief မ်ဳိး အမွန္ရွိၾကပါၿပီလား?


ယေန႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပဲြ ပုံစံ၊ အဆင့္ဆင့္ေသာ နည္းစဥ္မ်ားသည္ လက္ေတြ႕ အလုပ္ျဖစ္ေသာ ပုံစံျဖစ္ ပါၿပီလား၊ ေစ့စပ္ ညိွႏိႈင္းသူတုိ႔၏ Negotiation Skill ကၽြမ္းက်င္မႈသည္ မွန္ကန္ထိေရာက္ မႈရွိပါၿပီလား ဟူေသာ ယုံၾကည္မႈ Confidence ကလည္း အေရးပါလာျပန္သည္။ 

အခ်ဳိ႕ေသာ အဖဲြ႕မ်ားထံမွ အသံတစ္ခ်ဳိ႕ထြက္လာပါ၏။ ေရႊျပည္ေတာ္ေမွ်ာ္တုိင္းေဝးပါၿပီ … ဟူေသာ အသိျဖစ္သည္။ တုိးတက္မႈမွ ဆုတ္ ယုတ္မႈဘက္ ဆန္႔က်င္ဘက္ျဖစ္သြားျခင္းသည္ Process and Skill ဘက္ အားနည္းခဲ့ေသာေၾကာင့္ဟု သုံး သပ္ႏုိင္ပါ၏။

Trust ဟူေသာ ယုံၾကည္မႈသည္ အေျခခံက်ပါ၏။ သုိ႔ေသာ္လည္း ထုိတစ္ခုတည္းေသာ ယုံၾကည္မႈ သည္ လက္ေတြ႕အားျဖင့္ မည္မွ် အလုပ္ျဖစ္ႏုိင္၊ မျဖစ္ႏုိင္ကုိျပန္လည္ ဆန္းစစ္အေျဖထုတ္ရန္ လုိအပ္လာပါ လိမ့္မည္။ 

သုိ႔မဟုတ္ပါက … ပုိးသာကုန္ၿပီး ေမာင္ပုံေစာင္းမတတ္ သျဖင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံႀကီး … တန္ဖုိးရွိေသာ အခ်ိန္မ်ား ကုိျဖဳန္းတီးရာ က်ပါလိမ့္မည္။

Crd  ...  ေနဇင္လတ္


No comments:

Post a Comment