ရန္ကုန္ၿမိဳ့ရဲ့ ၿမိဳ့နယ္ အမည္ေတြ ဘယ္လိုျဖစ္လာသလဲ

ဟိုးတုန္းကေတာ့ ရန္ကုန္ဟာ ေရႊတိဂုံဘုရားကို ဗဟိုျပဳထားတဲ့ ငါးဖမ္းရြာေလးတစ္ရြာသာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေအဒီ ၆ ရာစုက စလို့ မြန္လူမ်ိဳးမ်ားက ဒဂုံ အျဖစ္ေျပာင္းလဲ တည္ေထာင္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒဂုံ ဆိုသည္မွာ ဒဂုင္လြဳင္ ဟူေသာ ေရႊတိဂုံေစတီေတာ္ႀကီး၏ ဘြဲ႕အမည္မွ ဆင္းသက္လာခဲ့ေၾကာင္း သိရပါတယ္။ မြန္ေဝါဟာရ အရ ကုန္းျမင့္ေပၚက ေစတီ လို့ အဓိပၸါယ္ရပါတယ္။

၁၇၅၅ ခုႏွစ္မွာ အေလာင္းဘုရားဟာ ဒဂုံကို ေအာင္နိုင္ၿပီး ရန္ကုန္ ဟူ၍ စတင္ေျပာင္းလဲခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီေနာက္ ကုန္းေဘာင္ေခတ္ ၊ ကိုလိုနီေခတ္မ်ားကို ေက်ာ္ျဖတ္ခဲ့ၿပီး ယေန႔အခ်ိန္မွာေတာ့ ရန္ကုန္ဟာ ျမန္မာနိုင္ငံရဲ့ အစည္ကားဆုံး နဲ႔ အဓိကအက်ဆုံး ၿမိဳ့အျဖစ္ရပ္တည္ေနပါတယ္။ 

ရန္ကုန္ၿမိဳ့ဟာ ကမာရြတ္၊ တာေမြ ၊ စမ္းေခ်ာင္း စတဲ့ ၿမိဳ့နယ္ခြဲေပါင္ းမ်ားစြာနဲ႔ ဖြဲ႕စည္းထားတဲ့ၿမိဳ့တစ္ၿမိဳ့ျဖစ္ပါတယ္။ ထိုၿမိဳ့ေတြရဲ့အမည္ ဟာ ဘယ္ကေန ျဖစ္ေပၚလာပါသလဲ။ အမ်ားစုကေတာ့ မြန္နာမည္ အေခၚအေဝၚကေန ဆင္းသက္လာခဲ့ပါတယ္။ မသိေသးသူမ်ား သိေစဖို့ ဗဟုသုတအျဖစ္ မၽွေဝလိုက္ပါတယ္။

• ကမာရြတ္

မြန္ဘာသာ အမည္ ကမာရြတ္မွာ ‘ကမာ’ဆိုတာ ေရကန္ ၊ ‘ရြတ္’ ဆိုတာ ရတနာ ျဖစ္ပါတယ္။ ရတနာကန္ ဆိုတဲ့ အဓိပၸါယ္ေပါ့။ အင္းလ်ားကန္ကို ေရွးတုန္းက ေခၚတဲ့နာမည္ေပါ့။

• ေက်ာက္တံတား

ကုန္းေဘာင္ေခတ္ဦးတုန္းက ဆူးေလတစ္ဝိုက္ဟာ ေရပတ္လည္ဝိုင္းေနတဲ့ ေနရာပါ။ အဲဒီအနီးအနားမွာ ဘုရားဘက္ကို ကူးသြားနိုင္တဲ့ ေက်ာက္တံတားႀကီး တစ္ခု ရွိခဲ့ဖူးရာကေန ဒီနာမည္ ျဖစ္လာပါသတဲ့။

• ၾကည့္ျမင္တိုင္ 

မြန္ဘာသာအမည္ ကမန္ဋ္ုင္ က ဆင္းသက္လာတာပါ။ ၿမိဳ့ရိုးရွိတဲ့ ၿမိဳ့လို့ အဓိပၸါယ္ရပါတယ္။

• ကံဘဲ့ 

မြန္ဘာသာအမည္ ခပင္း(ခေပင္) ကို ျမန္မာဘာသာနဲ႔ ေခၚရာ ကေန ကန္ဘဲ့ ဆိုၿပီးျဖစ္လာတာပါ။ အဓိပၸါယ္က ကသစ္ပင္ ျဖစ္ပါတယ္။

• ကုကၠိဳင္း 

မြန္ဘာသာ “ေကာ့ေကာင္း” က ဆင္းသက္လာတာ ျဖစ္ပါ တယ္။ ေကာ့ ဆိုတာ ကုန္း၊ ေကာင္း ဆိုတာက မေရြးပင္ ကိုေခၚတာမို့ အစကေတာ့ မေရြးပင္ကုန္း လို့ ေခၚတဲ့ေနရာပါ။

• စမ္းေခ်ာင္း 

စတင္တည္ေထာင္စ အခ်ိန္မွာ ေတာင္ကုန္းျဖစ္ခဲ့ၿပီး အဲဒီေတာင္ကုန္းေတြၾကားမွာ စမ္းေခ်ာင္းကေလး တစ္ခု စီးဆင္းေန ပါသတဲ့။ အဲဒီ စမ္းေခ်ာင္းကို အစြဲျပဳၿပီး ေခၚခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။

• ဆင္မလိုက္ 

ေရွးအခါက ႏြံထူတဲ့ အရပ္ျဖစ္တာေၾကာင့္ ဆင္ေတြဟာ အဲဒီေနရာေရာက္ရင္ ဆက္ မသြား ၊ ဆက္မလိုက္ေတာ့ပဲ ရပ္တန္႔ သြားတတ္ရာကေန ဆင္မလိုက္ ဆိုၿပီး ျဖစ္လာပါသတဲ့။

• တာေမြ 

မြန္အမည္ တာေမြ ကေန တိုက္ရိုက္ ဆင္းသက္လာပါတယ္။ ထန္းပင္ တစ္ပင္ ဆိုတဲ့ အဓိပၸါယ္ျဖစ္ပါတယ္။

• ပုဇြန္ေတာင္ 

မြန္ဘာသာ “ပုဇြန္ေဒ” က လာတာပါ။ ေတာင္ကုန္း ငါးခု လို့ အဓိပၸါယ္ရပါတယ္။ အဲဒီ ကုန္းေတြက မလႊကုန္း ၊ မအူကုန္း ၊ သစ္ဆိမ့္ကုန္း ၊ ခ်စ္တီးကုန္း နဲ႔ ပုရြက္ဆိတ္ကုန္း တို့ျဖစ္ပါတယ္။

• ဗဟန္း 

ဗဟန္း ဆိုတာကလည္း မြန္ဘာသာကေန ဆင္းသက္လာၿပီး အဝါေရာင္ ရွိတဲ့ေျမလို့ အဓိပၸါယ္ ရပါတယ္။ ေရွးအခါက ကန္႔ထြက္တဲ့ အရပ္ေဒသ ျဖစ္ခဲ့ဟန္ တူပါတယ္။

ေဘာက္ေထာ္

  မြန္ဘာသာ ေပါက္ေထာကေန လာၿပီး ေရႊဟသၤာ လို့ အဓိပၸါယ္ရပါတယ္။

• မဂၤလာဒုံ 

မြန္ အမည္ “ဍုံဒရိုင္မေင” ကေန ဆင္းသက္လာပါတယ္။ အဓိပၸါယ္က မဂၤလာသမင္ၿမိဳ့ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီကေန ျမန္မာဘာသာ တိုက္ရိုက္ယူ သုံးရာကေန မဂၤလာဒုံၿမိဳ့ ဆိုၿပီး ျဖစ္လာပါတယ္။

• ေျမနီကုန္း 

၁၈၄၁ ခုႏွစ္ သာယာ၀တီမင္း လက္ထက္ အခုၿမိဳ့မေက်ာင္းနား က ကြင္းျပင္မွာ ေအာင္ေျမရန္ႏွင္ နန္းၿမိဳ့တည္ေဆာက္စဥ္ ၿမိဳ့ေတာ္တံခါးေတြထဲမွာ ေျမနီကုန္ းတံခါး ဆိုတာ ပါပါတယ္။ အဲဒီ တံခါးကေန ထြက္ လိုက္ရင္ အနီေရာင္ေတာင္ကုန္းငယ္ကေလးကို ေတြ႕ရွိနိုင္လို့ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

• လသာ 

ရန္ကုန္ကို အဂၤလိပ္ေတြသိမ္းၿပီး ၿမိဳ့ကြက္ရိုက္ရာမွာ လမ္းနာမည္ကို သူတို့ အရာရွိေတြရဲ့ အမည္ ေတြေပးခဲ့ပါတယ္။ အဂၤလိပ္-ျမန္မာ ဒုတိယစစ္ပြဲမွ ာပါ၀င္ခဲ့တဲ့ ကတ္ပတိန္ လတၱာ(Capt.Lattar) ကို ဂုဏ္ျပဳ တဲ့အေနနဲ႔ေပးခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ လတၱာလမ္း ကို ျမန္မာလိုေခၚခဲ့ၾကရာမွာ လသာလမ္း ဆိုၿပီးျဖစ္လာပါတယ္။ အဲဒီနားတစ္ဝိုက္ကိုလည္း လသာရပ္ ဆိုၿပီးေခၚခဲ့ၾကပါတယ္။

• လမ္းမေတာ္ 

သာယာ၀တီမင္း ရန္ကုန္ၿမိဳ့ကိုႂကြလာစဥ္တုန္းက သေဘၤာဆိပ္ကေန ေအာင္ေျမရန္ႏွင္နန္းၿမိဳ့ကို သြားတဲ့ လမ္းျဖစ္ပါတယ္။ ဘုရင္သြားတဲ့ လမ္းမ ျဖစ္တာေၾကာင့္’ ေတာ္’ တပ္ေခၚရာေန လမ္းမေတာ္ ဆိုၿပီးျဖစ္လာပါတယ္။

• အင္းစိန္ 

မြန္ဘာသာ အန္းစိန္(အင္စိင္)ကေန ဆင္းသက္လာၿပီး ဆင္ ေတြေရကစားရာ အရပ္ လို့ အဓိပၸါယ္ ရပါတယ္။

အထက္ပါ အခ်က္အလက္ေတြကေတာ့ စာအုပ္ မွတ္တမ္းေတြထဲက အခ်က္အလက္ေတြျဖစ္သည္။

Crd  ...  Original Uploader