အႏၱရာယ္ႀကီးေသာ စစ္ႏႈတ္ခမ္းဝ ကစားကြက္မ်ား

စစ္၏ အေငြ႕အသက္အျပည့္ပါေသာ သတင္း (၁) ပုဒ္ကုိ ရက္ျခား ဖတ္လုိက္ရသည္။ တစ္ပုဒ္က ယူက ရိန္းမွစစ္သေဘၤာ (၃) စီးကုိ ရုရွား စစ္သေဘၤာမ်ားက ဖမ္းဆီးလုိက္သည့္ သတင္းႏွင့္ အျခား သတင္း တစ္ပုဒ္က အဂၤလိပ္ စစ္သေဘၤာတစ္စီးကုိ ရုရွား စစ္ေလယာဥ္ (၁၇) စီးက အနီးကပ္ ပ်ံသန္းေမာင္းထုတ္လုိက္သည့္ သတင္း ျဖစ္သည္။

တုိက္ဆုိင္မႈ မဟုတ္ေလာက္ေအာင္ေနာက္ခံမ်ားက ရွိေနပါ၏။ အေသအခ်ာ တြက္ခ်က္ဖန္တီးၿပီးမွ ျပႆနာျဖစ္ေစသည္ကုိလည္း အလြယ္တစ္ကူေတြ႔ႏုိင္ပါ၏။

ယူကရိန္း စစ္သေဘၤာျပႆနာ

တစ္ခ်ိန္က ယူကရိန္းသည္ ဆုိဗီယက္ယူနီယံ လက္ေအာက္မွျဖစ္သည္။ ဂုိဘာေခ်ာဗ္ လက္ထက္စစ္ေအး လြန္ ကာလ ဆုိဗီယက္ယူနီယံႀကီး ၿပိဳလဲသြားခ်ိန္တြင္ ခြဲထြက္ခဲ့ေသာ နယ္ေျမျဖစ္၏။ ယူကရိန္း - ရုရွား သည္ႏွစ္မႊာအသဲဟု တင္စားရေလာက္ေအာင္ ႏွစ္ကုိယ့္ တစ္စိပ္ႏုိင္ငံျဖစ္ေသာ္လည္း၊ အေမရိကန္ CIA တုိ႔၏ ထုိးေဖာက္ ဝင္ေရာက္မႈျဖင့္ အေမရိကန္ လုိလားေသာအစုိးရ တက္ေရာက္လာခ်ိန္တြင္ ခရုိင္းမီးယားကုိ ရုရွား ကသိမ္းယူလုိက္ၿပီး၊ ယူကရိန္းနယ္ေျမထဲသုိ႔ ရုရွားတပ္မ်ာ းအလုံးအရင္းႏွင့္ ထည့္သြင္းကာ၊ နယ္စပ္တြင္ က တုတ္က်င္းမ်ား တူး၍ အျပင္မွ ထိန္းခ်ဳပ္ထားလုိက္သည္။

ရုရွားကုိ ထိန္းခ်ဳပ္ရန္ ယူကရိန္းသည္ အနီးကပ္ အေကာင္းဆုံးေသာနယ္ေျမျဖစ္သည္။ ရုရွား ကုိ ေထာက္ခံေသာ ထုထည္ႀကီးမားသည့္ ယူကရိန္း နယ္သားမ်ားရွိသလုိ၊ အေမရိကန္ လုိလားေသာ သူမ်ားက လည္း အမ်ာ းအျပားပင္ ရုရွားတုိ ႔အငိုက္မိသြားခဲ့ပါ၏။ 

CIA ၏ ထုိးေဖာက္ စည္းရုံးမႈျဖင့္ အေမရိကန္ လုိလား ေသာ အစုိးရတက္ရန္ ျဖစ္လာသည္။ ခရုိင္းမီးယား တြင္ ရုရွား၏ အေရးပါေသာ ေရတပ္စခန္း ရွိေနရာ ရုရွားအ ေနျဖင့္ ခရုိင္းမီးယားကုိ လက္သြက္ေျခသြက္သိမ္းယူလုိက္ရေတာ့၏။

ယူကရိန္းျပႆနာက ထုိျဖစ္စဥ္ျဖင့္ လြန္ခဲ့ေသာ (၅) ႏွစ္ခန္႔က စတင္ခဲ့သည္။ ဆုိဗီယက္ ယူနီယံႀကီး ၿပိဳလဲသြားၿပီး၊ နယ္ေျမ အမ်ားအျပား ပဲ့ထြက္ခဲ့သည္။ အခ်ိဳ႕ကေနတုိး အဖြဲ႔ဝင္အျဖစ္ပင္ ဝင္ေရာက္သြားခဲ့ရာ ... ရုရွားသည္ အလြန္အမင္း အားနည္းစြာ က်န္ရစ္ခဲ့ပါ၏။ 

ပူတင္ သမၼတျဖစ္လာၿပီးႏွစ္ (၂၀) ကာလတြင္ ရုရွား ကုိ ျပန္လည္ တည္ေဆာက္ခဲ့ရာ ... စစ္ေရးတြင္ အေမရိကန္တုိ႔ကပင္ ျပန္၍ သတိထားရသည့္ အေျခအေနကုိ တစ္ဖန္ျပန္လည္ေရာက္ရွိလာခဲ့ပါေတာ့၏။

၂၀၁၉ - မတ္လတြင္ ယူကရိန္း၌ေရြးေကာက္ပြဲမ်ား က်င္းပေတာ့မည္ျဖစ္သည္။ လက္ရွိ အေမရိကန္ လုိလားေသာ အစုိးရအေနျဖင့္ မ်ားစြ ာမေသခ်ာေတာ့။ ပင္လယ္နက္ အတြင္း ရုရွားေရပုိ္င္နက္ကုိ က်ဳးေက်ာ္ လာေသာ ယူကရိန္းသေဘၤာ (၃) စီးကို ရုရွားေရတပ္က ဖမ္းဆီးလုိက္သည္။

ထုိလုပ္ရပ္ကုိ “ လြန္စြ ာရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္သည္ ” ဟု ထရမ့္ကေၾကညာလုိက္ၿပီး၊ ကုလသမဂၢ အေရးေပၚအစည္းအေ၀းေခၚရန္ေတာင္းဆိုေတာ့သည္။ ရုရွားသည္လည္း အင္အားႀကီး၊ ဗီတို ကိုင္ႏိုင္ငံျဖစ္သျဖင့္ျပႆနာ မရွိလွေခ်။ ထူးျခားသည္မွာ ယူကရိန္းသေဘၤာကို ရုရွားေရတပ္ကေမာင္း ထုတ္လ်င္ ရေသာ္လည္းခပ္ျပတ္ျပတ္ ဖမ္းဆီးလိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။သေဘၤာတြင္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ၾကေသာသူမ်ားကို နာမည္ႀကီး ရုရွားေထာက္လွမ္းေရး FSB သို႔ လြဲအပ္လုိက္သည္။

(၂) ရက္ အၾကာတြင္ FSB က စစ္ေဆးသမွ် ထုတ္သင့္သေလာက္ သတင္းထုတ္ျပန္ခဲ့၏။ ထိုသတင္း က ရုရွားႏွင့္ျပႆနာျဖစ္ရန္ေစလႊတ္လိုက္သည္ဟု၍ျဖစ္ပါ၏။ ယူကရိန္းဘက္မွေတာ့ျပန္လည္ တုန္႔ျပန္ေခ် ပမႈကိုမၾကားရေသးေခ်။

တစ္ၿပိဳင္နက္ထဲ ယူကရိန္း၏ ရုရွား ထိမ္းခ်ဳပ္ထားေသာ Donetsk ႏွင့္ Luhansk ကို ယူကရိန္းစစ္တပ္ မွ 
စတင္ တိုက္ခိုက္ခဲ့သည္။ ထိုေဒသ(၂) ခုသည္ ယူကရိန္း၏ အခ်ဳပ္အျခာပိုင္နက္ျဖစ္သည္ မွန္ေသာ္လည္း  လြန္ခဲ့ေသာ (၅) ႏွစ္ခန္႔ ခရိုင္းမီးယား ခြဲထြက္ၿပီး ရုရွားႏွင့္ ပူးေပါင္းခဲ့သည့္အခိ်န္မွ စတင္ကာ ရုရွားတ၀္ေရာက္ ထိမ္းခ်ဳပ္လိုက္ေသာ နယ္ေျမျဖစ္ပါ၏။ ရုရွားကို လိုလားသူမ်ားက ထုိေဒသ (၂) ခုကို ထိမ္းခ်ဳပ္ၿပီး၊ ယူကရိန္း လက္ေအာက္တြင္ မရွိေတာ့ပဲ လြတ္လပ္ေရးေၾကညာခဲ့ပါ၏။

လက္ရွိ ကမာၻ႔ေခါင္းေဆာင္မ်ားထဲတြင္ ပူတင္သည္ မ်ားစြာျပတ္သားေသာေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးအျဖစ္ လူသိမ်ားၿပီး အေမရိကန္သမၼတ၊ အဂၤလိပ္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္၊ ျပင္သစ္ သမၼတ၊ ဂ်ာမဏီေခါင္းေဆာင္မ်ားထက္ ပို၍ ေရပန္းစားေနသူလည္းျဖစ္သည္။ ပူတင္၏ျပတ္သားေသာေဆာင္ရြက္မႈကို ထြက္ခ်က္၍ ယူကရိန္းစစ္သေဘၤာ (၃) စီးျဖင့္ ျပႆနာ အစျပဳျခင္းဟုယူဆႏိုင္သည္။

ယူကရိန္းအစိုးရဖက္မွ တစ္ႏိုင္ငံလံုး အေရးေပၚအေျခအေနကို ရက္ (၆၀) ေၾကညာလိုက္ပါ၏။ ထုိသို႔ ေၾကညာရျခင္းသည္ ရုရွားကို စိန္ေခၚၿပီး၊ စစ္ေရးအရျပင္ဆင္ျခင္း မဟုတ္ပါဟု ယူကရိန္းဖက္မွ ဆိုလာသည္။ ေနာက္ထပ္ ရက္ေပါင္း (၆၀) ကို ထပ္တိုးလိုက္ပါက စုစုေပါင္း (၄) လၾကာမည္ျဖစ္ရာ ၂၀၁၉ မတ္လတြင္ျပဳ လုပ္မည့္ေရြးေကာက္ပြဲမွ ာအလိုအေလ်ာက္ပ်က္ျပယ္သြားဖြယ္ရာ ရွိသည္ကိုေတြ႕ရ၏။ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ အေမရိကန္ အဖြဲ႕မွ အႏိုင္ရရန္ပင္ မေသျခာေသာေၾကာင့္ျပႆနာရွာကာ ေရြးေကာက္ပြဲေရြ႕ဆိုင္းရန္ျဖစ္ ေၾကာင္းႏိုင္ငံေရး အကဲခတ္သူမ်ားက နားလည္ထားၾကပါ၏။

ေနာက္တတ္လာမည့္ အစိုးရက ရုရွားဖက္ပါ၊ ရုရွားၾသဇာခံျဖစ္ခဲ့လွ်င္ ရုရွားကို အနီးကပ္ ထိမ္းခ်ဳပ္လို ေသာအေမရိကန္၏ အစီအစဥ္ လံုး၀ ပ်က္စီးသြားပါလိမ့္မည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္လက္ရွိ ရရွိထားေသာ အေျခအေနကို ဆက္လက္ ထိမ္းထားႏိုင္ေရး အတြက္ျပႆနာရွိေစျခင္းျဖစ္ဟန္ရွိပါသည္။

 ေရြးေကာက္ပြဲနီးလာခဲ့လွ်င္ အရွိန္ ျမွင့္ျပႆနာတစ္ရပ္ ထပ္မံေပၚေပါက္ႏိုင္ပါေသးသည္။ စစ္ေရးကို အေျခခံေသာ ကစားကြက္ျဖစ္သျဖင့္ အေတာ္ ေတာ့ အႏၱရယ္ႀကီးလွပါ၏။ အဆံုးစြန္ အေျခအေနတြင္ယူကရိန္းကိုသိမ္းယူရန္ ပူတင္အေနျဖင့္ စီမံကိန္းတို႔ခ်ဲ႕ ျပင္ဆင္ထားၿပီးျဖစ္ပါလိမ့္မည္။

 ၿဗိတိသွ် စစ္ေရယာဥ္ျပႆနာ

ယူကရိန္းျပႆနာေၾကာင့္ ရုရွားတို႔က ခရိုင္းမီးယားကို သိမ္းယူလိုက္၏။ ခရိုင္းမီးယားတြင္ ရုရွား၏ အဓိကက်ေသာ ေရတပ္စခန္းရွိၿပီး၊ အေရးပါေသာေရေၾကာင္းကို တုန္႔ျပန္ရန္ျဖစ္သည္။ ၿဗိတိသွ် စစ္ေရယာဥ္ တစ္စီးက ခရိုင္းမီးယားေရပိုင္နက္ထဲ ၀င္ေရာက္လာခဲ့၏။

ရုရွား မွေလယာဥ္ (၁၇) စီးက ခ်က္ျခင္း ေလထဲက ပ်ံၿပီး အဂၤလိပ္ စစ္ေရယာဥ္ အနီးလက္ယွက္ထိုး ပ်ံသန္းကာေမာင္းထုတ္လိုက္ရျပန္သည္။ ယူကရိန္း စစ္သေဘၤာ (၃) စီးႏွင့္ (၁) ရက္သာကြာသည္။ အဂၤလိပ္ ဖ်က္သေဘၤာမွ ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ရာတြင္.....

“ရုရွားေလတပ္က တိုက္ေလယာဥ္ေတြေရာ (ဗံုးႀကဲေလယာဥ္ေတြပါ ပါတယ္၊ အားလံုး (၁၇) စီးျဖစ္ၿပီး သေဘၤာအေပၚ ထိုးဆင္းေတာ့ရမလားေအာက္ေမ့ရေအာင္ အနီးကပ္ ပ်ံသန္းမႈေတြရွိခဲ့ပါတယ္”

အဘယ့္ေၾကာင့္ ခရိုင္းမီးယားအား အနွီ အဂၤလန္ ဖ်က္သေဘာၤက ၀င္ေရာက္ခဲ့ရပါသနည္း?

စမ္းသပ္မႈမ်ားက သဲထိတ္ရင္ဖိုပင္၊ ယူကရိန္း ရုရွားျပႆနာက ႏွစ္ႏိုင္ငံ စစ္ျဖစ္ရံုမွ်ေလာက္ေသာ အေျခ အေနသို႔ေရာက္ရွိႏိုင္ေသာ္လည္း၊ အဂၤလိပ္-ရုရွား၊ ျပႆနာက စတင္ မီးပြားက်ခဲ့ပါက စစ္ႀကီးတစ္ခု အထိေခၚေဆာင္သြားႏိုင္ပါ၏။ အုပ္စုလိုက္၊ မဟာမိတ္မ်ား ပါ၀င္ေသာ စစ္ႀကီးတစ္ခုျဖစ္ႏိုင္ဖြယ္ရာ အထိ တြန္းပို႔ သြားႏိုင္ပါ၏။

တူရကီရွိ ေဆာ္ဒီ သံရံုးထဲ သတင္းေထာက္ခါေရွာ္ဂ်ီ အသတ္ခံရမႈတြင္ ရုရွာ းပါ၀င္ပတ္သက္ႏိုင္၏။ ရုရွား FSB ၏ သတင္းေထာက္ပံ့မႈႏွင့္ ေဆာ္ဒီ အိမ္ေရွ႕မင္းသားဆေလမန္ အာဒိုဂန္က ႏိုင္ကြက္ကိုင္ထား ႏိုင္ သည္။ ဤအတြက္ တုန္႔ျပန္မႈလား...? G-20 ထိပ္သီးေတြ႕ဆံုပြဲတြင္ ဆေလမန္က တူရကီသမၼအာဒိုဂန္ကို သီးျခားေတြ႕ဆံုရန္ေတာင္းဆိုတာလည္း အာဒိုဂန္ကျငင္းဆိုလိုက္သည္ကိုေတြ႕ရ၏။

အေရွ႕အလယ္ပိုင္း မီးေတာက္သည္ အရွိန္မေသေသး၊ ဇာတ္ရွိန္က ပို၍ျပင္းလာသည္ကိုေတြ႕ရ၏။ ရီမင္  သည္လည္း အနိ႒ာရံု စစ္၏ သားေကာင္ ပီပီျပင္ျပင္ျဖစ္လာ၏။ အစၥေရးဟာမက္ ကလည္း တစ္ဖက္ႏွင့္    တစ္ဖက္ စတင္ စမ္းသပ္ပြဲမ်ားျပဳလုပ္လာခဲ့သည္။ 

ရုရွားသည္လည္းေရွာင္မရ တစ္စိတ္တစ္ေဒသအားျဖင့္ ပါ၀င္ေန ရသည္။ ယခု ယူကရိန္းျပႆနာျဖစ္ေလၿပီ။ ရုရွားကို စစ္မ်က္ႏွာျဖန္႔၍ အာရံုျပန္႔ေစသည္လား?

ဇာတ္လမ္းအစျဖစ္၍ အနည္းငယ္ေစာင့္ၾကည့္ရန္ လိုပါလိမ့္ဦးမည္။ မည္သို႔ဆိုေစ စစ္ေရးအေျခခံ စမ္းသပ္မႈမ်ားျဖစ္ေနသျဖင့္ အႏၱရာယ္ေတာ့ အေတာ္ႀကီးလွသည္ဟုျမင္ပါ၏။

Crd  ;  ေနဇင္လတ္