ေျမပဲဆီ ဟု တံဆိပ္ ကပ္ထားၿပီး ေျမပဲဆီ မဟုတ္ဘဲ စားအုန္းဆီႏွင့္ အျခား စားသုံးဆီ အေရာမ်ား ကို စစ္ေဆးေတြ႕ရွိ ရ၍ ေတာ္ဝင္နဒီ ၊ Lucky ၊ SS၊ ေရႊမိုး၊ စိန္သရဖူ၊ စံထိပ္တန္း၊ ေရႊစင္၊ ေရႊကမၻာ၊ Family စသည့္ အမွတ္တံဆိပ္ ၁၈ မ်ိဳး ကို ေဈးကြက္ အတြင္းမွ အျမန္ဆုံးျပန္လည္ ႐ုပ္သိမ္းရန္ႏွင့္ ဆက္လက္ ထုတ္လုပ္ေန ပါက အမ်ိဳးသား အစားအေသာက္ ဥပေဒ ပုဒ္မ (၂၈) ခ အရ အေရးယူသြားမည္ ဟု က်န္းမာေရး ဝန္ႀကီးဌာနက ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ ၁၅ ရက္က ထုတ္ျပန္ ထား သည္။
ယင္းကဲ့သို႔ အမွတ္ တံဆိပ္ကပ္ ပါကင္ဘူးမ်ား ကို အေရးယူရ လြယ္ကူေသာ္လည္း ခြက္ျခင္ျဖင့္ ေရာင္းခ်ေသာ ဆီ မ်ားကို စစ္ေဆး အေရးယူရာတြင္ အခက္ခဲ ရွိသည္ဟု ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီး စားသုံးသူေရးရာ ဦးစီးဌာနမွ တိုင္း ဦးစီးမွူး ဦးျမင့္ခ်ိဳ က ေျပာသည္။
“Lose Cargo (အမွတ္တံဆိပ္ မပါေသာ ပုံးဆီ) ကိုလည္း FDA နဲ႔ေပါင္းၿပီးေတာ့ ေဈးကြက္ထဲမွာ ၾကည့္တဲ့အခါ လူေတြ စားသုံးရန္ သင့္လား၊ မသင့္ဘူးလား၊ ေဘးဥပါဒ္ျဖစ္လား။ ျဖစ္နိုင္ရင္ေတာ့ ဒါမ်ိဳးေတြကို Action ယူသြားဖို႔ရွိတယ္”ဟု လည္း ၎က ေျပာျပသည္။
အဆိုပါ ကုန္ပစၥည္းသည္ စားသုံးသူ ထိခိုက္နစ္နာၿပီး ေဈးကြက္တြင္ ဆက္လက္ မျဖန႔္သင့္ဟု စားသုံးသူေရးရာ ဦးစီးဌာန က ဆုံးျဖတ္ပါက အရင္ဆုံး သတိေပးသည့္ အပိုင္း ကို လုပ္ေဆာင္ေၾကာင္း ဦးျမင့္ခ်ိဳ က ဆက္လက္ ေျပာဆိုသည္။
“ဒါမွ မရရင္ ျပင္းျပင္း ထန္ထန္ သတိေပးတယ္။ ေဈးကြက္ထဲမွာ ရွိေနတဲ့ ပစၥည္းေတြ ျပန္သိမ္းခိုင္းတယ္။ နစ္နာမွု ရွိခဲ့ရင္ ေလ်ာ္ေၾကးေပးခိုင္းမယ္။ ဒီအပိုင္းေတြကိုေက်ာ္ၿပီး သူက မလိုက္နာဘူး ဆိုရင္ ဥပေဒ အရ တရားစြဲၿပီး အေရးယူမယ္” ဟု လည္း ၎က ဆိုသည္။
လက္ရွိ အခ်ိန္ထိ ေဈးကြက္အတြင္းမွ ဆီမ်ားကို စစ္ေဆးအေရးယူမွု အပိုင္းအား ထိထိေရာက္ေရာက္ မလုပ္နိုင္ေသး ေၾကာင္း၊ ထို႔အျပင္ စားသုံးဆီ ဆိုင္ရာ စံခ်ိန္ စံညႊန္း သတ္မွတ္ခ်က္သည္လည္း အတည္မျပဳနိုင္ေသးေၾကာင္း၊ Food Adaptation law ကိုလည္း ေရးဆြဲေနဆဲျဖစ္ၿပီး ယခုႏွစ္ကုန္ပိုင္းမွသာ လႊတ္ေတာ္သို႔ တင္နိုင္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေနျပည္ေတာ္ အစားအေသာက္ႏွင့္ ေဆးဝါး ကြပ္ကဲေရး ဦးစီးဌာန(FDA)မွ ညႊန္ၾကားေရးမွူးခ်ဳပ္ ေဒါက္တာ သန္းထြဋ္ က ေျပာသည္။
ဆီလုပ္ငန္း လုပ္ကိုင္ပါက ပထမအဆင့္ အေနျဖင့္ စက္မွုႀကီးၾကပ္ လိုင္စင္ႏွင့္ စည္ပင္သာယာ လုပ္ငန္း လိုင္ စင္ ရွိထားရ မည္ျဖစ္ၿပီး ေနာက္တစ္ဆင့္တြင္ FDA ေထာက္ခံခ်က္ ရယူထားရမည္ ျဖစ္သည္။
ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ေဈးတစ္ခု အတြင္း ေရာင္းခ်ေနေသာ ခြက္ျခင္ စားသုံးဆီ အေရာင္းဆိုင္ တစ္ဆိုင္မွ ခြက္ျခင္ ေရာင္းခ် သူမ်ား အေနျဖင့္ မည္သည့္ေနရာက ဝယ္ယူေၾကာင္း အေထာက္ထားေျပစာ (ေငြရွင္း ေဘာက္ခ်ာ) ရယူထားရန္ လိုၿပီး တာဝန္ရွိသူမ်ား စစ္ေဆးသည့္ အခါ ယင္း အေထာက္အထား ကို ျပသနိုင္ရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ရန္ကုန္ တိုင္း ေဒသႀကီး အစားအေသာက္ႏွင့္ ေဆးဝါး ကြပ္ကဲေရး ဦးစီးဌာန(FDA)မွ ညႊန္ၾကားေရးမွူး ေဒါက္တာ ေဒၚခင္ေစာလွ က ေျပာသည္။
ျပန္ေၾကာ္ဆီ ႏွင့္ ကင္ဆာ
ဆီကို ထပ္ခါ ထပ္ခါ အသုံးျပဳ ေၾကာ္ေလွာ္ျခင္းျဖင့္ ကင္ဆာျဖစ္ေစနိုင္ေသာ ဓာတု ဓာတ္ေပါင္းအျဖစ္သို႔ ေျပာင္း လဲ သြားနိုင္ေၾကာင္း သိရွိသူ နည္းပါးလွသည္။
ယင္းကဲ့သို႔ အမွတ္ တံဆိပ္ကပ္ ပါကင္ဘူးမ်ား ကို အေရးယူရ လြယ္ကူေသာ္လည္း ခြက္ျခင္ျဖင့္ ေရာင္းခ်ေသာ ဆီ မ်ားကို စစ္ေဆး အေရးယူရာတြင္ အခက္ခဲ ရွိသည္ဟု ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီး စားသုံးသူေရးရာ ဦးစီးဌာနမွ တိုင္း ဦးစီးမွူး ဦးျမင့္ခ်ိဳ က ေျပာသည္။
“Lose Cargo (အမွတ္တံဆိပ္ မပါေသာ ပုံးဆီ) ကိုလည္း FDA နဲ႔ေပါင္းၿပီးေတာ့ ေဈးကြက္ထဲမွာ ၾကည့္တဲ့အခါ လူေတြ စားသုံးရန္ သင့္လား၊ မသင့္ဘူးလား၊ ေဘးဥပါဒ္ျဖစ္လား။ ျဖစ္နိုင္ရင္ေတာ့ ဒါမ်ိဳးေတြကို Action ယူသြားဖို႔ရွိတယ္”ဟု လည္း ၎က ေျပာျပသည္။
အဆိုပါ ကုန္ပစၥည္းသည္ စားသုံးသူ ထိခိုက္နစ္နာၿပီး ေဈးကြက္တြင္ ဆက္လက္ မျဖန႔္သင့္ဟု စားသုံးသူေရးရာ ဦးစီးဌာန က ဆုံးျဖတ္ပါက အရင္ဆုံး သတိေပးသည့္ အပိုင္း ကို လုပ္ေဆာင္ေၾကာင္း ဦးျမင့္ခ်ိဳ က ဆက္လက္ ေျပာဆိုသည္။
“ဒါမွ မရရင္ ျပင္းျပင္း ထန္ထန္ သတိေပးတယ္။ ေဈးကြက္ထဲမွာ ရွိေနတဲ့ ပစၥည္းေတြ ျပန္သိမ္းခိုင္းတယ္။ နစ္နာမွု ရွိခဲ့ရင္ ေလ်ာ္ေၾကးေပးခိုင္းမယ္။ ဒီအပိုင္းေတြကိုေက်ာ္ၿပီး သူက မလိုက္နာဘူး ဆိုရင္ ဥပေဒ အရ တရားစြဲၿပီး အေရးယူမယ္” ဟု လည္း ၎က ဆိုသည္။
လက္ရွိ အခ်ိန္ထိ ေဈးကြက္အတြင္းမွ ဆီမ်ားကို စစ္ေဆးအေရးယူမွု အပိုင္းအား ထိထိေရာက္ေရာက္ မလုပ္နိုင္ေသး ေၾကာင္း၊ ထို႔အျပင္ စားသုံးဆီ ဆိုင္ရာ စံခ်ိန္ စံညႊန္း သတ္မွတ္ခ်က္သည္လည္း အတည္မျပဳနိုင္ေသးေၾကာင္း၊ Food Adaptation law ကိုလည္း ေရးဆြဲေနဆဲျဖစ္ၿပီး ယခုႏွစ္ကုန္ပိုင္းမွသာ လႊတ္ေတာ္သို႔ တင္နိုင္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေနျပည္ေတာ္ အစားအေသာက္ႏွင့္ ေဆးဝါး ကြပ္ကဲေရး ဦးစီးဌာန(FDA)မွ ညႊန္ၾကားေရးမွူးခ်ဳပ္ ေဒါက္တာ သန္းထြဋ္ က ေျပာသည္။
ဆီလုပ္ငန္း လုပ္ကိုင္ပါက ပထမအဆင့္ အေနျဖင့္ စက္မွုႀကီးၾကပ္ လိုင္စင္ႏွင့္ စည္ပင္သာယာ လုပ္ငန္း လိုင္ စင္ ရွိထားရ မည္ျဖစ္ၿပီး ေနာက္တစ္ဆင့္တြင္ FDA ေထာက္ခံခ်က္ ရယူထားရမည္ ျဖစ္သည္။
ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ေဈးတစ္ခု အတြင္း ေရာင္းခ်ေနေသာ ခြက္ျခင္ စားသုံးဆီ အေရာင္းဆိုင္ တစ္ဆိုင္မွ ခြက္ျခင္ ေရာင္းခ် သူမ်ား အေနျဖင့္ မည္သည့္ေနရာက ဝယ္ယူေၾကာင္း အေထာက္ထားေျပစာ (ေငြရွင္း ေဘာက္ခ်ာ) ရယူထားရန္ လိုၿပီး တာဝန္ရွိသူမ်ား စစ္ေဆးသည့္ အခါ ယင္း အေထာက္အထား ကို ျပသနိုင္ရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ရန္ကုန္ တိုင္း ေဒသႀကီး အစားအေသာက္ႏွင့္ ေဆးဝါး ကြပ္ကဲေရး ဦးစီးဌာန(FDA)မွ ညႊန္ၾကားေရးမွူး ေဒါက္တာ ေဒၚခင္ေစာလွ က ေျပာသည္။
ျပန္ေၾကာ္ဆီ ႏွင့္ ကင္ဆာ
ဆီကို ထပ္ခါ ထပ္ခါ အသုံးျပဳ ေၾကာ္ေလွာ္ျခင္းျဖင့္ ကင္ဆာျဖစ္ေစနိုင္ေသာ ဓာတု ဓာတ္ေပါင္းအျဖစ္သို႔ ေျပာင္း လဲ သြားနိုင္ေၾကာင္း သိရွိသူ နည္းပါးလွသည္။
ေျမာင္းဆီႏွင့္ အႀကိမ္ႀကိမ္ အသုံးျပဳ ေၾကာ္ေလွာ္ေသာ ဆီတြင္ ခဲ၊ အာဆင္းနစ္ႏွင့္ ကင္ဆာ ျဖစ္ေစေသာ Dioxin ဓာတ္ ပါဝင္ၿပီး ယင္းသည္ အျပင္းထန္ဆုံးေသာ ကင္ဆာျဖစ္ေစသည့္ ဓာတ္ျဖစ္ေၾကာင္း WHO က သတ္မွတ္ထားသည္။