၈ ဘီလီယံ တစ္ခါ သုံးၿပီး နွစ္တိုင္း ျမစ္ေရႀကီးတာ ကို ကာကြယ္ မလား ? ျမစ္ေရႀကီးခံၿပီး နွစ္တိုင္း ၁ ဘီလီယံ ေလာက္ အဆုံးရံႈးခံမလား ၊ တစ္ကယ္ေဆာက္ရင္ေတာင္ ေရႀကီးျခင္း ကို မကာကြယ္ ထားတဲ႕ တရုတ္ ဒီဇိုင္း နဲ႕ မေဆာက္သင္႕ပါဘူး။ ဆည္ေျမာင္း က ထုတ္ထားတဲ႕ ဒီဇိုင္း မွသာ လွ်င္ ေရႀကီးျခင္း ကို ကာကြယ္နိုင္မယ္။
*******************************************************************************************************
ျမစ္ဆံုဆည္ တည္ေဆာက္ေရးႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ဆည္ေျမာင္း ဦးစီးဌာန၊ ညႊန္ၾကားေရးမွဴးး (ၿငိမ္း)
ဦးခင္ေမာင္ခ်စ္ႏွင့္ေတြ႕ဆံုျခင္း ၊
၂၀၁၆-ဧၿပီလ ထုတ္၊ ေမာ္ကြန္း မဂၢဇင္း အမွတ္ (၃၄) တြင္ ပါရွိသည္႕ အင္တာဗ်ဴး ေဆာင္းပါး ျဖစ္ပါသည္။
ေမာင္သင္တုန္း ေရးသည္။
ျမစ္ဆံုဆည္ တည္ေဆာက္ေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အစိုးရသစ္ လက္ထက္မွာေဆာက္လုပ္ဖုိ႔ လုိအပ္ပါသလား။
လူထု က ကန္႔ကြက္ေနတဲ့ ျမစ္ဆံုဆည္ တည္ေဆာက္ေရး စီမံကိန္း ကို ဘာေၾကာင့္ တည္ေဆာက္ဖုိ႔ လုိပါအပ္သလဲ။ ျမစ္ဆံုဆည္ တည္ ေဆာက္မယ္ ဆုိရင္ လူထု အတြက္ ဘာေတြ အက်ိဳးရွိပါသလဲ။
တန္ဖရဲေက်းရြာ အနီးကုိ ဘာေၾကာင့္ျမစ္ဆံုဆည္ တည္ေဆာက္ ဖုိ႔ ေရြးခ်ယ္ရပါသလဲ ဆုိတဲ့ အခ်က္ေတြကုိ သိရွိဖုိ႔ အတြက္ မူလ ဧရာ၀တီ ဘက္စံုသံုး ျမစ္ဆံုဆည္ ကုိ ဒီဇုိင္းေရးဆြဲ ခဲ့တဲ့ ဆည္ေျမာင္း ဦးစီးဌာန၊ ညႊန္ ၾကားေရးမွဴးး (ၿငိမ္း) Engr.professer ဦးခင္ေမာင္ခ်စ္ နဲ႔ ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းမႈ အခ်ိဳ႕ ကုိ ေကာက္ႏႈတ္ ေဖာ္ျပေပးလုိက္ပါတယ္။
ေမာ္ကြန္း ။ ။ျမစ္ဆံု ဆည္ ရဲ႕ ဒီဇုိင္း ကုိ အန္ကယ္တုိ႔ အေန ဘယ္ အခ်ိန္က စၿပီး ဆြဲခဲ့ တာလဲ ဆိုတာေျပာ ၿပေပးပါ။
ဦးခင္ေမာင္ခ်စ္။ ။ ၁၉၇၄ ခုႏွစ္ မွာ ဆည္ေျမာင္း ဌာနက ဒုတိယ ညႊန္ၾကားေရးမွဴးး ေဒါက္တာ အုန္းျမင့္ ဟာ ဧရာ၀တီေရႀကီးမႈ အစီရင္ ခံစာကုိ တင္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီ အစီရင္ခံစာ ထဲမွာ ဧရာ၀တီျမစ္ဆံု တမံ ကုိ တန္ဖရဲရြာ နားမွာ ေဆာက္ သင့္တယ္လုိ႔ အခ်က္အလက္ အခ်ိဳ႕နဲ႔ တင္ျပခဲ့ပါ တယ္။ အေသးစိတ္ တြက္ခ်က္မႈ မပါခဲ့ဘူး။ ဒါေပမဲ့ အန္ကယ္ ဆည္ေျမာင္း ဌာနမွာ ညႊန္ၾကားေရးမွဴးး (ဒီဇုိင္း)ျဖစ္တဲ့ အခ်ိန္မွာ ဦးေဇာ္၀င္းရွိန္ နဲ႔ အန္ကယ္ အတူ ၂၀၀၂ ခုႏွစ္မွာ ဧရာ၀တီျမစ္ဆံု နဲ႔ ဘက္စံု စီမံကိန္း ကုိ ေရးဆြဲခဲ့ပါတယ္။
ေမာ္ကြန္း ။ ။ ဘာေၾကာင့္ျမစ္ဆံု တည္ရွိတဲ့ေနရာ ကုိ ဆည္တည္ေဆာက္ ဖုိ႔ ေရးဆြဲခဲ့တာလဲ။ တစ္ျခားေနရာမွာ တည္ေဆာက္လုိ႔ မရဘူးလား။
ဦးခင္ေမာင္ခ်စ္ ။ ။ ဧရာ၀တီျမစ္ဆံု ရဲ႕ တန္ဖရဲ ရြာေနရာ က ေရ၀င္ ဧရိယာဟာ ၁၆၀,၀၀၀ စတုရန္းမုိင္ ရွိပါတယ္။ အဲဒီ ၁၆၀,၀၀၀ စတုရန္းမုိင္ ရဲ႕ ေရစီးေရလာ ဟာ တစ္ႏွစ္ ကုိ ဧကေပ သန္းတစ္ရာခန္ ႔ရွိပါတယ္။ ဧရာ၀တီျမစ္ႀကီး ရဲ႕ တစ္ႏွစ္တာ ေရစီးေရလာ ဟာ ဧကေပ သန္းေလးရာ ရွိတဲ့ အတြက္ ဧရာ၀တီျမစ္ဆံုေနရာဟာ ဧရာ၀တီျမစ္ႀကီး ရဲ႕ ေလးပံု တစ္ပံု ခန္႔ရွိတဲ့ တန္ဖရဲ ရြာေနရာ က ေရေလွာင္အားေကာင္းတဲ့ အတြက္ ျမစ္ဆံုဆည္ ကုိ စဥ္းစားျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
တစ္ျခားေရေလွာင္အားေကာင္းတဲ့ေနရာ က ဗန္းေမာ္ၿမိဳ႕ေအာက္နား မွာ ရွိေသာ္လည္း ဗန္းေမာ္ၿမိဳ႕ႀကီး ပါ၀င္ သြားမွာျဖစ္တဲ့ အတြက္ ထည့္သြင္း စဥ္စားျခင္း မျပဳတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဆည္ေျမာင္းဌာန က လည္း ေဒါက္တာအုန္းျမင့္ ရဲ႕ အစီရင္ခံ စာကုိ အေျခခံၿပီးေသာ္ လည္းေကာင္း၊ ေနာက္ထပ္ တုိင္းတာ တြက္ခ်က္မႈ အရလည္းေကာင္း တန္ဖရဲရြာ အနီးျမစ္ဆံု စီမံကိန္းကုိေရးဆြဲ တင္ျပခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
ေမာ္ကြန္း ။ ။ ျမစ္ဆံုဆည္ တည္ေဆာက္မႈ ကုိ လူထု ကလည္း လက္မခံဘူး။ ဆရာတုိ႔ အင္ဂ်င္နီယာ ဘက္ကေတာ့ မျဖစ္မေနေဆာက္ရမယ္ ဆုိေတာ့ ဘယ္လုိျမင္ပါသလဲ။
ဦးခင္ေမာင္ခ်စ္ ။ ။ လူထု အေနနဲ႔ ကေတာ့ ေလာေလာဆယ္ တရုတ္ က တည္ေဆာက္တဲ့ ဆည္ဟာ လွ်ပ္ စစ္မီး ရရံု ေလး အတြက္ တည္ေဆာက္တယ္ ဆုိတာကုိ နားလည္ လုိ႔ပဲလား၊ တုိင္းျပည္ အတြက္ ေရႀကီးေရလွ်ံ မႈကုိ အက်ိဳးမျပဳတာ ကုိ သိလုိ႔ ကန္႔ကြက္တာလားေတာ့ မသိပါဘူး။ အန္ကယ္ အေနနဲ႔ ကေတာ့ ဒီႏွစ္ ခ်က္ ကုိ အက်ိဳးမျပဳတာနဲ႔ ပဲ ကန္႔ကြက္ပါတယ္။
တရုတ္ က ေဆာက္မယ့္ ဆည္ဟာ လွ်ပ္စစ္မီး ပဲ ထြက္ရွိၿပီးေတာ့ ျမန္မာျပည္ ရဲ႕ အသက္ေသြးေၾကာျဖစ္တဲ့ ျမန္မာျပည္ ရဲ႕ ဆန္အုိးႀကီးျဖစ္တဲ့ ဧရာ၀တီ ရဲ႕ ေရေဘး ကာကြယ္ေရး မပါတဲ့အတြက္ ကန္႔ကြက္ပါ တယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ဇန္န၀ါရီ နဲ႔ ေဖေဖာ္၀ါရီ မွာ ေရေၾကာင္းၾကပ္ေန တဲ့ ဧရာ၀တီ ျမစ္ႀကီး ျပန္လည္ ေရစီးေကာင္း လာဖုိ႔ ရည္ရြယ္ခ်က္ မပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ကန္႔ကြက္ပါတယ္။ အန္ကယ္ တုိ႔ ဆည္ေျမာင္းဌာနက ဆြဲတဲ့ ဧရာ၀တီ ဘက္စံု စီမံကိန္း ျမစ္ဆံု ကုိပဲ ဆက္ၿပီး အဆုိျပဳပါတယ္။
ေမာ္ကြန္း ။ ။ အစုိးရအသစ္ အေန နဲ႔ ဧရာ၀တီျမစ္ဆံု စီမံကိန္း ကုိ ဘာေၾကာင့္ တည္ေဆာက္ဖုိ႔ လုိအပ္တာလဲဆုိတာကုိ ေျပာျပေပးပါ။
ဦးခင္ေမာင္ခ်စ္ ။ ။ ဧရာ၀တီျမစ္ဆံု ဘာေၾကာင့္ တည္ေဆာက္ရသလဲ ဆုိရင္...............
(၁) ဧရာ၀တီျမစ္၀ကၽြန္းေပၚ ေရေဘး ကာကြယ္ေရး အတြက္ တည္ေဆာက္ဖုိ႔ လုိတာပါ။ ၁၉၇၄ ဧရာ၀တီ ေရႀကီးမႈျဖစ္စဥ္ မွာ ဟသၤာတေရမွတ္ ၄၇ လက္မ နဲ႔ တာတမံမ်ား ပ်က္စီးၿပီး ၀က္၀က္ကြဲေရႀကီး ဆံုးမႈျဖစ္ေပၚခဲ့ ပါတယ္။ ျမစ္ဆံုဆည္ေရေလွာင္လုိက္ရင္ ဟသၤာတ ေရမွတ္ ေလးေပ ေလ်ာ့႕သြားမွာျဖစ္တယ္။
(၂) ေဖေဖာ္၀ါရီ မတ္လ မွာ ေႏြ မွာ ေရလႊတ္ တာေၾကာင့္ ေႏြရာသီ မွာ ဧရာ၀တီျမစ္ေရ က ေရတိမ္ျခင္း ကုိ ေလးေပ ကေန ေျခာက္ေပ အထိ ျမင့္တက္လာမွာ ဆုိေတာ့ ေရေၾကာင္း သြားလာမႈ အထူး အဆင္ေျပေစ မယ္။
(၃) ေႏြ၊ မုိး၊ ေဆာင္း လွ်ပ္စစ္မီး ထုတ္ၿပီး လွ်ပ္စစ္ေတြ နဲ႔ပဲ ဧရာ၀တီျမစ္ ရဲ႕ ဘယ္နဲ႔ ညာဘက္မွာ ရွိတဲ့ စုိက္ပ်ိဳး ေျမ ဧကႏွစ္သန္းခန္႔ ကုိ လွ်ပ္စစ္ေရတင္ စနစ္ နဲ႔ စုိက္ပ်ိဳးႏုိင္မယ္။
(၄) ေႏြေရ တုိးလာလုိ႔ ပင္လယ္ ဆားငန္ေရ (Sea Water Intrusion) တုိးလာျခင္း ကုိ သက္သာ သြားမယ္။ ျမစ္ေရ က်ေတာ့ ပင္လယ္ေရ က တုိးတုိး ၀င္လာ တယ္။ အဲဒါကုိ သက္သာသြားေစမယ္။
(၅) ေႏြ၊ မုိး၊ ေဆာင္း လွ်ပ္စစ္မဂၢဝပ္ ၆,၀၀၀ ထုတ္လုပ္ႏုိင္မယ္။
ေမာ္ကြန္း ။ ။ အခုဆုိရင္ ရာသီဥတုေျပာင္းလဲမႈေၾကာင့္ မ်ိဳးစံုျဖစ္ေန တယ္။ ျမစ္ဆံု က ရာသီဥတု ဆုိးရြာမႈကုိ ဘယ္လုိမ်ိဳး အက်ိဳးသက္ေရာက္ နိုင္ပါသလဲ။
ဦးခင္ေမာင္ခ်စ္ ။ ။ ရာသီဥတုေျပာင္းလဲမႈ က ကမၻာအႏွံ႔ မွာျဖစ္ေနတယ္။ ရာသီဥတုေျပာင္းလဲမႈ က မုိးမ်ား မယ့္ ဘက္ နဲ႔ ေရႀကီးမယ့္ဘက္ ကုိ အားသန္ေနပါတယ္။ ဥပမာေျပာရရင္ ၁၉၇၄ ဧရာ၀တီ ၀က္၀က္ကြဲ ေရႀကီးမႈထက္ ပုိႀကီး တာေတြ လာလုိက္ရင္ ဟသၤာတ ေရမွတ္ ၅၀ လက္မျဖစ္လာလုိက္ရင္ တာတမံေတြဘယ္ေလာက္ပ်က္စီးၿပီး စုိက္ပ်ိဳးေျမေတြ၊ လူေနအိမ္ေတြ ဘယ္ေလာက္ပ်က္စီးသြားမလဲ ဆုိတာ ခန္႔မွန္း တြက္ခ်က္ လုိ႔ရပါတယ္။
ဒီ အေျခအေနကုိ တားဖုိ႔ ဆုိတာ မုိးတြင္း မွာ ဒလေဟာ စီးလာမယ့္ေရ ကုိ တစ္ေနရာမွာအထုိက္အေလ်ာက္ ဖမ္းသိမ္းႏုိင္မွ သာလွ်င္ ေရႀကီးမႈ ဟာ သက္သာမယ္ လုိ႔ အင္ဂ်င္နီယာ ပညာအေနနဲ႔ လည္း တြက္လုိ႔ ရပါ တယ္။ ဒါေၾကာင့္မုိ႔ အန္ကယ္ တုိ႔ ဧရာ၀တီျမစ္ ရဲ႕ ႀကီးလာမယ့္ေရ ကို ဇူလိႈင္၊ ၾသဂုတ္၊ စက္တင္ဘာ မွာ ဖမ္းသိမ္း ဖုိ႔ ဧရာ၀တီျမစ္ဆံု နဲ႔ ထမံသီ (ခ်င္းတြင္း ျမစ္အထက္) ႏွစ္ေနရာ ကုိ စဥ္းစားတာျဖစ္ပါတယ္။