နေမာ တႆ ဘဂဝေတာ အရဟေတာ သမၼာသမၺဳဒၶႆ
ကံ နဲ႔ သံသရာကို ယံုၾကည့္ၾကတဲ့ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြဟာ ေရွ႕ ဘ၀ ေနာက္ ဘ၀ကို လက္ခံ ယံုၾကည္ၾကပါတယ္။ ဥစၥာေႂကြး ႐ွိသလို ကံေႂကြး ဆိုတာလည္း ႐ွိပါတယ္။ ၃၁ ဘံုမွာ က်င္လည္ၿပီးေတာ့ ေနၾကတဲ့ သတၱဝါ မွန္သမ်ွဟာ ကံေႂကြးကို ခႏၶာ နဲ႔ ေပးဆပ္ေနၾကတာပါပဲ။
အတိတ္ ဘဝတုန္းက သတၱဝါတိုင္း သတၱဝါတိုင္း ဟာ ကံ ဆိုတဲ့ အေႂကြးေတြ ယူလာခဲ့ရတာပါပဲ ။ မိုးကုတ္စက္ဝိုင္း ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ (၁) နံပါတ္ အကြက္က လြန္ေလၿပီးေသာ အတိတ္ကာလ ဘဝ လို႔ေျပာရရင္ လြန္ေလၿပီးေသာ အတိတ္ဘဝ ။ တစ္ဘဝ,ႏွစ္ဘဝ မဟုတ္ပါဘူး။ မေရတြက္ႏိုင္တဲ့ ဘဝ မ်ားစြာ ဒါကို အတိတ္ကာလ အတိတ္ဟု ျဖစ္ပါတယ္။
အဲ့ဒီလို အတိတ္ ဘဝ အတိတ္ ကာလတုန္းက အဝိဇၨာ တဏွာကို အေျခခံၿပီးေတာ့မွ သခၤါရ ဆိုၿပီးေတာ့ ကံအလုပ္ေတြ ဆိုၿပီး လုပ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ အဝိဇၨာ တဏွာကို အေျခခံၿပီးေတာ့ လုပ္တဲ့ အလုပ္ မွန္သမ်ွဟာ တစ္ျခား လား, အေႂကြးလား ဆိုရင္ အေႂကြးေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္။
သခၤါရ ဆိုတာ ျပဳလုပ္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ သို႔ျဖစ္၍ ဗုဒၶဘာသာ သံသရာ အယူအဆမွာ သံုးဆယ့္တစ္ဘံု ပါ၀င္ပါတယ္။ အက်ဥ္း အားျဖင့္ ေရတြက္ ရရင္ အပါယ္ေလးဘံု၊ လူ႔ဘံု၊ နတ္ေျခာက္ဘံု ဆိုတဲ့ ကာမ ဆယ့္တစ္ဘံုနဲ႔ ျဗဟၼာ့ ဘံုႏွစ္ဆယ္ ျဖစ္ပါတယ္။
ေယဘုယ်ေျပာရရင္ လူ႔ျပည္က ေသတယ္ ဆိုတာ သံုးဆယ့္ တစ္ဘံု လံုးမွာ ျပန္ၿပီး ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ တစ္ျခား ဘ၀ေတြကေန ေသၿပီးေတာ့လည္း လူ႔ျပည္မွာ လူလာျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒီေတာ့ လူေသၿပီး လူျပန္ျဖစ္တဲ့ လူ၀င္စား ဆိုတာကို ဗုဒၶဘာသာေတြ လက္ခံႏိုင္ၾကတာေပါ့။ သံသရာကို လက္မခံသူေတြ မွာေတာ့ လူ၀င္စားတယ္၊ လူျပန္ျဖစ္တယ္ ဆိုတာကို လက္ခံဖို႔ ခက္ေနၾကပါတယ္။
အတိတ္ ဘဝတုန္းက သတၱဝါတိုင္း သတၱဝါတိုင္း ဟာ ကံ ဆိုတဲ့ အေႂကြးေတြ ယူလာခဲ့ရတာပါပဲ ။ မိုးကုတ္စက္ဝိုင္း ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ (၁) နံပါတ္ အကြက္က လြန္ေလၿပီးေသာ အတိတ္ကာလ ဘဝ လို႔ေျပာရရင္ လြန္ေလၿပီးေသာ အတိတ္ဘဝ ။ တစ္ဘဝ,ႏွစ္ဘဝ မဟုတ္ပါဘူး။ မေရတြက္ႏိုင္တဲ့ ဘဝ မ်ားစြာ ဒါကို အတိတ္ကာလ အတိတ္ဟု ျဖစ္ပါတယ္။
အဲ့ဒီလို အတိတ္ ဘဝ အတိတ္ ကာလတုန္းက အဝိဇၨာ တဏွာကို အေျခခံၿပီးေတာ့မွ သခၤါရ ဆိုၿပီးေတာ့ ကံအလုပ္ေတြ ဆိုၿပီး လုပ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ အဝိဇၨာ တဏွာကို အေျခခံၿပီးေတာ့ လုပ္တဲ့ အလုပ္ မွန္သမ်ွဟာ တစ္ျခား လား, အေႂကြးလား ဆိုရင္ အေႂကြးေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္။
သခၤါရ ဆိုတာ ျပဳလုပ္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ သို႔ျဖစ္၍ ဗုဒၶဘာသာ သံသရာ အယူအဆမွာ သံုးဆယ့္တစ္ဘံု ပါ၀င္ပါတယ္။ အက်ဥ္း အားျဖင့္ ေရတြက္ ရရင္ အပါယ္ေလးဘံု၊ လူ႔ဘံု၊ နတ္ေျခာက္ဘံု ဆိုတဲ့ ကာမ ဆယ့္တစ္ဘံုနဲ႔ ျဗဟၼာ့ ဘံုႏွစ္ဆယ္ ျဖစ္ပါတယ္။
ေယဘုယ်ေျပာရရင္ လူ႔ျပည္က ေသတယ္ ဆိုတာ သံုးဆယ့္ တစ္ဘံု လံုးမွာ ျပန္ၿပီး ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ တစ္ျခား ဘ၀ေတြကေန ေသၿပီးေတာ့လည္း လူ႔ျပည္မွာ လူလာျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒီေတာ့ လူေသၿပီး လူျပန္ျဖစ္တဲ့ လူ၀င္စား ဆိုတာကို ဗုဒၶဘာသာေတြ လက္ခံႏိုင္ၾကတာေပါ့။ သံသရာကို လက္မခံသူေတြ မွာေတာ့ လူ၀င္စားတယ္၊ လူျပန္ျဖစ္တယ္ ဆိုတာကို လက္ခံဖို႔ ခက္ေနၾကပါတယ္။
လက္မခံႏိုင္ၾကေပမယ့္ လူေသလို႔ လူျပန္ျဖစ္တဲ့ အေထာက္အထားေတြ သိပၸံနည္းက်က် ေဖာ္ထုတ္ေနၾကပါတယ္။ ဒါကို သူတို႔က reincarnation လို႔ နာမည္ေပးပါတယ္။ သူတို႔ရဲ့ reincarnation ဆိုတာကို ျမန္မာလို လူ၀င္စား လို႔ ဘာသာျပန္ႏိုင္ေပမယ့္ reincarnation နဲ႔ လူ၀င္စား အဓိပၸာယ္ အတိအက် မတူပါဘူး။
Online Dictionary တစ္ခုမွာ reincarnation ဆိုတာကို "rebirth of the soul in another body" လို႔ ဖြင့္ဆို ထားတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ လူတစ္ေယာက္ ေသတဲ့အခါ ၀ိဉာဥ္ေကာင္က ခႏၶာကိုယ္ အေဟာင္းကို စြန္႔ ခြာၿပီး ဘ၀သစ္ က ခႏၶာ အသစ္မွာ ၀င္ေရာက္တယ္လို႔ ဆိုလိုပါတယ္။
Online Dictionary တစ္ခုမွာ reincarnation ဆိုတာကို "rebirth of the soul in another body" လို႔ ဖြင့္ဆို ထားတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ လူတစ္ေယာက္ ေသတဲ့အခါ ၀ိဉာဥ္ေကာင္က ခႏၶာကိုယ္ အေဟာင္းကို စြန္႔ ခြာၿပီး ဘ၀သစ္ က ခႏၶာ အသစ္မွာ ၀င္ေရာက္တယ္လို႔ ဆိုလိုပါတယ္။